Jackson đến tập dượt tại Staples Center vào khoảng 6:30 chiều thứ 4, ngày 24 tháng 6 năm 2009. Ông than phiền một cách bông đùa về căn bệnh viêm thanh quản và diễn tập lúc 9 giờ tối, khi "trông vẫn rất tuyệt và đầy năng lượng."[252] Buổi tập diễn ra quá nửa đêm.[252] Sáng hôm sau, Jackson không ra khỏi phòng.[253] Bác sĩ riêng của Jackson, Conrad Murray phát biểu ông nhìn thấy Jackson trên giường trong tình trạng không thở nhưng mạch vẫn còn đập yếu và tiến hành hồi sức tim nhưng không có hiệu quả.[254][255][256] Sở cứu hỏa Los Angeles nhận được một cuộc gọi 9-1-1 lúc 12:22 chiều (theo giờ PDT, 19:22 UTC). Xe cứu thương tới nơi muộn mất 3 phút 22 giây và đưa Jackson đi cấp cứu tại trung tâm y tế Ronald Reagan UCLA.[257][258] Ông được báo cáo ngừng thở và việc hô hấp nhân tạo vẫn tiếp tục diễn ra sau hơn 1 tiếng đến UCLA vào lúc 1:13 chiều (20:13 UTC). Ông chính thức qua đời vào lúc 2:26 chiều giờ địa phương (21:25 UTC),[259][260] chưa đầy 3 tuần trước khi đêm diễn This Is It đầu tiên bắt đầu tại Luân Đôn, với toàn bộ buổi hòa nhạc đều cháy vé.[249]

Vào đêm sinh nhật thứ 51 của Jackson, Điều tra viên quận Los Angeles kết luận cái chết của Jackson là do ngộ sát.[261] Một số bản báo cáo cho biết trước khi Jackson ngừng thở không lâu, ông bị tiêm chứa chất propofol và hai liều benzodiazepines chống căng thẳng—lorazepam và midazolam—tại nhà.[262] Sau một thời gian điều tra và đặt tình nghi,[263][264][265] vào ngày 8 tháng 2 năm 2010, Murray bị buộc tội ngộ sát bởi công tố viên Los Angeles. Murray không nhận tội và được bảo lãnh sau khi nộp phạt 75.000 đô-la Mỹ.[266][267] Một phiên tòa xét xử diễn ra vào ngày 27 tháng 9 năm 2011 sau nhiều lần trì hoãn.[268][269][270] Vào ngày 7 tháng 11 năm 2011, Murray bị kết án ngộ sát[271] và tạm giam không được bảo lãnh để chờ tuyên án.[272] Vào ngày 29 tháng 11 năm 2011, Murray nhận bản án tối đa 4 năm tù.[273] Vào ngày 28 tháng 10 năm 2013, ông được thả khi nhà tù California quá tải và có hành vi tốt.[274][275]

Phản ứng và tang lễ

Tin tức về cái chết của Jackson lần đầu được công bố trên trang TMZ.com và Los Angeles Times, gây nên tình trạng gián đoạn ở cả hai trang mạng này.[276] Google tin rằng do có hàng triệu người truy cập thông tin về "Michael Jackson" nên công cụ tìm kiếm bị tấn công DDoS và phải khóa các tìm kiếm liên quan trong vòng 30 phút. Hệ thống Twitter và Wikipedia cũng báo cáo một cuộc đánh sập vào lúc 3:15 chiều theo giờ PDT (22:15 UTC).[277] Quỹ Wikimedia công bố có gần 1 triệu lượt xem tiểu sử của Jackson trong chưa đầy 1 tiếng đồng hồ, là lượng độc giả nhiều nhất trong thời lượng 1 tiếng của bất kỳ một bài viết nào trong lịch sử Wikipedia.[278] AOL Instant Messenger gặp tình trạng quá tải trong vòng 40 phút. AOL gọi đây là "thời khắc trọng đại trong lịch sử Internet", cho rằng "Chúng ta chưa từng thấy điều gì như thế khi có ai qua đời."[279]

Khoảng 15% bài đăng trên Twitter (5.000 tweet mỗi phút) có nhắc đến Jackson sau khi thông tin được lan truyền,[280][281] so với con số 5% đề cập đến bầu cử tổng thống Iran hay đại dịch cúm 2009 vào thời điểm cùng năm.[281] Trên toàn cục, lưu lượng web tăng từ 11% hay ít nhất 20% hơn ngưỡng thông thường.[280][282] Theo phân tích của Global Language Monitor, sau khi qua đời 72 giờ, Jackson đạt hạng 9 trong in ấn toàn cầu và phương tiện truyền thông điện tử; đối với internet, blog hay mạng xã hội, Jackson nhảy đến vị trí thứ 2, chỉ đứng sau lần bầu cử của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama.[283] Kênh MTV và BET liên tục phát các video âm nhạc của Jackson.[284] Trong một cuộc thống kê của Pew Research Center, cứ 2 trên 3 người Mỹ tin rằng cái chết của Jackson phủ sóng quá mức, trong khi 3% còn lại cảm thấy vẫn chưa đủ.[285] Tại Anh Quốc, BBC nhận hơn 700 lời phàn nàn từ người xem, khi cho rằng tin tức của Jackson đang chi phối mục bản tin quá nhiều.[286]

Những người hâm mộ Jackson tập trung tưởng niệm đến ông; đường phố xung quanh bệnh viện nơi ông qua đời đều bị chặn và nhiều người Mỹ dừng công việc để theo dõi bản tin về ông trên truyền hình.[287] Một đám đông nhỏ, có sự xuất hiện của thị trưởng Thành phố, tụ tập bên ngoài ngôi nhà thời thơ ấu của Jackson tại Gary, nơi rủ ngọn cờ của toà thị chính để tưởng nhớ đến ông.[288] Người hâm mộ tại Hollywood tập trung xung quanh ngôi sao của một Michael Jackson khác tại Đại lộ danh vọng Hollywood—do ngôi sao của ông bị che khuất nhằm phục vụ cho lễ công chiếu phim Brüno.[289][290]

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama gửi một lá thư chia buồn đến gia đình Jackson và Hạ viện Hoa Kỳ cũng giành một phút tưởng niệm đến ông.[291] Obama sau đó khẳng định Jackson "sẽ được ghi nhớ trong lịch sử như là một trong những nhà giải trí vĩ đại nhất của chúng ta."[292] Cựu Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela đưa ra một thông điệp thông qua quỹ của mình, phát biểu về mất mát mang ảnh hưởng toàn cầu của Jackson.[293] Trưởng ban Truyền thông đối nội Nhật Bản Tsutomu Sato phát biểu "Tôi cảm thấy đau lòng khi mình từng xem ông ấy kể từ khi là thành viên của Jackson Five."[294][295] Thủ tướng Vương quốc Anh Gordon Brown chia sẻ ngắn về cái chết của Jackson: "Đây là một tin rất buồn cho hàng triệu người hâm mộ Jackson tại Anh và trên thế giới," trong khi nhà lãnh đạo Đảng Bảo thủ David Cameron phát biểu "Dù gặp nhiều tranh cãi, ông vẫn là nhà giải trí huyền thoại."[296] Người bạn lâu năm của Jackson, Elizabeth Taylor phát biểu mình không thể tưởng tượng khi sống thiếu ông ấy.[297][298]

Buổi lễ tưởng nhớ Michael Jackson được tổ chức tại Staples Center, Los Angeles vào ngày 7 tháng 7 năm 2009, theo sau buổi lễ cầu nguyện của riêng gia đình Jackson tại Forest Lawn Memorial Park's Hall of Liberty. Vì nhu cầu tăng cao, chủ sự kiện phân phối vé đến dự cho công chúng theo kiểu xổ số; có 1.6 triệu người hâm mộ đăng ký chỉ trong thời gian 2 ngày và tổng cộng 8.750 cái tên ngẫu nhiên được chọn nhận 2 vé.[299] Chiếc quan tài mạ vàng được đặt ngay dưới sân khấu trong suốt buổi lễ nhưng vẫn không có thông tin nào về nơi an nghỉ cuối cùng của ông. Chương trình tưởng niệm là một trong những sự kiện thu hút lượng người xem lớn nhất lịch sử streaming,[300] với ước tính 31.1 triệu người theo dõi tại Hoa Kỳ, so với xấp xỉ 35.1 triệu lượt xem lễ chôn cất cựu tổng thống Ronald Reagan (2004) và khoảng 33.1 triệu người theo dõi lễ tang công nương Diana (1997).[301] Mariah Carey, Stevie Wonder, Lionel Richie, John Mayer, Jennifer Hudson, Usher, Jermaine Jackson và Shaheen Jafargholi đã trình diễn tại sự kiện này. Berry Gordy và Smokey Robinson đọc lời điếu văn, trong khi Queen Latifah đọc một bài thơ của Maya Angelou, "We had him".[302] Al Sharpton nhận được tràng vỗ tay khi ông bảo với các con của Jackson, "Chẳng có gì kỳ lạ ở bố các cháu. Điều bất thường duy nhất là những gì bố các cháu phải trải qua. Nhưng ông ấy đã kiên cường đối mặt với chúng."[303][304][305]

Sau khi qua đời

Bài hát phát hành đầu tiên sau khi qua đời của Jackson mang tên "This Is It", do ông đồng sáng tác cùng Paul Anka vào những năm 1980. Bài hát không được xuất hiện trong đêm nhạc cùng tên và bản thu âm dựa trên một đoạn thu thử cũ. Các anh em còn lại của nhà Jackson đã vào phòng thu lần đầu kể từ năm 1989 để thu giọng bè cho bài hát này. Vào ngày 28 tháng 10 năm 2009, một bộ phim tài liệu về khâu tập dượt cho đêm diễn mang tên Michael Jackson's This Is It được ra mắt.[306] Dù chỉ phát hành trong 2 tuần giới hạn, đây lại là bộ phim tài liệu hay đêm diễn đạt doanh thu cao nhất mọi thời đại, với 260 triệu đô-la Mỹ trên toàn cầu.[307] Tài sản của Jackson thu về 90% lợi nhuận.[308] Bộ phim ra mắt cùng một album tổng hợp cùng tên. Hai phiên bản mới của bài hát xuất hiện trong album này, cùng một đĩa bổ sung với bài thơ mang tựa đề "Planet Earth".[309] Tại Giải thưởng âm nhạc Mỹ 2009, Jackson thằng 4 giải, trong đó có 2 giải cho Number Ones.[310][311]

Sau khi qua đời, Jackson trở thành nghệ sĩ có tổng doanh số tiêu thụ album lớn nhất năm 2009, với hơn 8.2 triệu album được bán ra tại Hoa Kỳ và 35 triệu album trên toàn cầu trong khoảng thời gian 12 tháng kể từ sau cái chết của ông.[312][313] Jackson cũng trở thành nghệ sĩ đầu tiên trong lịch sử cán mốc 1 triệu lượt tải nhạc số trong một tuần, với doanh số kỷ lục 2,6 triệu lượt cho tất cả các bài hát của ông. Bên cạnh đó, 3 trên tổng số các album phòng thu mà Jackson phát hành lúc còn sống đã bán chạy hơn bất kỳ album mới phát hành nào trong tuần đó, một tiền lệ chưa từng xảy ra trước đó.[314] Theo danh sách tổng kết 20 album bán chạy nhất năm tại Hoa Kỳ, Jackson trở thành nghệ sĩ đầu tiên trong lịch sử có 4 album góp mặt trong danh sách.[312] Với sự đột biến về doanh số tiêu thụ, Sony tuyên bố rằng họ sẽ tiếp tục phát triển thêm nhiều dự án với âm nhạc của Jackson, trong đó Sony Music giữ quyền phân phối cho đến năm 2015.[315] Ngày 16 tháng 3 năm 2010, Sony Music Entertainment, trong một động thái mũi nhọn của công ty con Columbia/Epic Label Group, đã ký một hợp đồng mới với tổ chức di sản của Jackson về việc mở rộng quyền phân phối các sản phẩm âm nhạc của ông cho đến ít nhất là năm 2017, cũng như được phép phát hành mười album và tuyển tập mới với những tác phẩm chưa từng phát hành chính thức trước đó.[316]

Ngày 4 tháng 11 năm 2010, Sony công bố việc phát hành Michael, album di sản đầu tiên của Jackson vào ngày 14 tháng 12, cùng với một đĩa đơn quảng bá trên radio "Breaking News", phát hành ngày 8 tháng 11.[317]. Thỏa thuận này được coi là một tiền lệ chưa từng có trong ngành công nghiệp âm nhạc vì đây là bản hợp đồng âm nhạc đắt giá nhất liên quan đến một nghệ sĩ hát đơn trong lịch sử; theo những báo cáo liên quan, Sony Music đã phải trả 250 triệu đô cho tổ chức di sản của Jackson cũng như chia sẻ tiền bản quyền cho tất cả các thành phẩm được phát hành.[315][318] Nhà phát triển video game Ubisoft công bố sẽ phát hành một trò chơi hát và nhảy liên quan đến Michael Jackson cho người dùng Xbox 360 và PlayStation 3 trong dịp lễ năm 2010, mang tên Michael Jackson: The Experience.[319]

Vào ngày 3 tháng 11 năm 2010, tập đoàn biểu diễn nghệ thuật sân khấu Cirque du Soleil tuyên bố rằng họ sẽ khởi động Michael Jackson: The Immortal World Tour vào tháng 10 năm 2011 tại Montreal, bên cạnh một chương trình cố định tại Las Vegas.[320] Những buổi biểu diễn trị giá 57 triệu đô và kéo dài 90 phút mỗi buổi này sẽ kết hợp với những nhạc phẩm mang tính biểu tượng của Jackson và qua bàn tay dàn dựng bởi những nghệ sĩ kinh nghiệm của Cirque.[321] Chuyến lưu diễn được viết kịch bản và đạo diễn bởi Jamie King[322] Ngày 3 tháng 10 năm 2011, album tổng hợp 40 bản phối được sử dụng trong chuyến lưu diễn Immortal đã được công bố, với phần sản xuất lại do Kevin Antunes thực hiện.[323] Một chương trình thứ hai, lớn hơn của Cirque có tên Michael Jackson: One được diễn định kì tại khu nghỉ dưỡng Mandalay Bay ở Las Vegas được công bố vào ngày 21 tháng 2 năm 2013. Nó bắt đầu hoạt động vào ngày 23 tháng 5 trong một nhà hát mới được cải tạo đã gặt hái thành công về mặt chuyên môn lẫn thương mại.[324][325][326][327]

Ngày 31 tháng 3 năm 2014, Epic Records thông báo rằng album di sản tiếp theo của Jackson, Xscape, bao gồm 8 bài hát hoàn toàn mới được chọn lọc từ các bản ghi âm nháp mà ông thực hiện lúc còn sống,[328] sẽ được phát hành vào ngày 13 tháng 5.[329] Để quảng bá cho album, một màn trình diễn bài hát "Slave to the Rhythm", một trong những bài hát nằm trong Xscape với hiệu ứng hình ảnh 3 chiều hologram, đã được thực hiện tại Giải thưởng âm nhạc Billboard năm 2014.[330] Thu nhập của Jackson đã tăng theo cấp số nhân kể từ sau cái chết đột ngột của ông, so với những năm cuối đời. Theo Forbes, ông luôn dẫn đầu danh sách những nghệ sĩ nổi tiếng qua đời có thu nhập nhiều nhất mỗi năm kể từ khi ông qua đời (tính riêng năm 2015 là 115 triệu đô-la Mỹ).[11]